Vrijdag vond in de Pearl Room de Generatiedag dag plaats. Daarmee wordt bedoeld een schaakfestijn met actieve deelname van zowel kinderen, ouders als grootouders. En ze kwamen! Soms omdat de ouders meegesleept werden door hun kinderen, maar soms ook omdat opa (of oma?) het geweldig vindt om met hun kleinkind te schaken.
De grote groep ouders die je elke dag overal ziet zitten zijn vooral geïnteresseerd in de verrichtingen van hun kind bij de kampioenschappen. Die willen niks missen van de zetten van hun oogappel. En ja, als je dan mee wilt doen met de generatiedag moet je een ander kind meenemen. Niemand kwam op het idee dat je ook opa of oma mee kunt nemen. Dan had je mee kunnen doen als ouder en grootouder wat natuurlijk hetzelfde is als ouder en kind. En grootouders vinden het meestal geweldig om een dag langs te komen bij het NK. Dit tot verdriet van die groep ouders zou ik zo zeggen. Want het was volgens de aanwezigen ontzettend gezellig.
Als eerste werd er Schaakbingo gespeeld. Vincent Valens liet eerst een stukje van een James Bondfilm zien waarbij een schaakpartij om het wereldkampioenschap een rol speelde (zie onderaan de tekst). Daarbij wordt een beroemde gespeelde partij gevolgd en moet men raden welk stuk er gezet wordt. De eerste die zeven goede antwoorden had mocht bingo roepen en kreeg een prijs. Soms was het niet moeilijk, maar soms ook best lastig. Het was natuurlijk een mooie partij met veel offers. Dat is altijd een genot om naar te kijken en te bedenken of je kunt offeren en of een offer weerlegd kan worden. Zelfs de niet schakers hadden er soms goede kijk op. In de fotoserie kunt u wat van de partij zien, maar ook analyses. Zoals waarom de witte dame niet gepakt mocht worden. Vincent Valens legde alles op een simpele manier uit. Je kunt zien dat hij vaker beginnerscursussen geeft aan zowel kinderen als aan volwassenen.
Nog leuker was Hands en Brains. Daarbij is de ene persoon het brein is die zegt met welk stuk gezet moet worden en de andere de handen die een zet met het genoemde stuk uitvoert. Natuurlijk is dat niet altijd de zet die de breinpersoon heeft bedoeld wat het juist zo mooi maakt. Het werd nog mooier doordat men ook nog een opdracht kreeg, bijvoorbeeld offer een toren of zet een paard op h1. Wist je de opdracht uit te voeren dan kreeg je een half punt extra.
U snapt dat vooral de misverstanden tussen het brein en de handen aanleiding gaf tot veel plezier c.q. ongeloof. Zie je dan niet dat je mat kunt zetten! Pion, welke pion moet ik zetten er zijn er acht.
Gelukkig leidde het niet tot familieruzies, integendeel, de aanwezigen vonden het erg leuk om samen te spelen. Zelfs de oma die niet kon schaken was na afloop vol lof. Al met al een idee dat ook bij veel (jeugd)schaakclubs aan te raden is. Succes verzekerd.
Film: Terence Young, From Russia with Love, 1963.
Als schaken en kunst concreet bij elkaar komen gaat er ook wel eens iets mis. Ter illustratie: de bekende scène uit From Russia with Love (1963), de James Bond film met ’t slot van Spassky’s partij tegen Bronstein uit ’t Kampioenschap van de USSR 1960, een Koningsgambiet, partij van 23 zetten. De Tsjech Kronsteen, meesterspion in het mondiale misdaad-sindicaat SPECTRE, en schaakgrootmeester, speelt tegen Canadees MacAdams. Het decor van ’n Venetiaans palazzo, met arbiters en een prachtig demonstratie-bord, ademt aristocratische luxe maar dit wordt allemaal onderuit gehaald door aanstellerij, ongeloofwaardige spelvoering (de manier waarop de spelers hun zetten doen), en wederzijds loeren naar elkaar.
(Een wetenswaardigheid: de Schot John B Hendersohn heeft opgemerkt: “The only difference between the two games was that, in the Bond movie, there were no pawns on d4 and c5. This remained a mystery for 40 years until it was revealed that the legendary Bond producers, Albert “Cubby” Broccoli and Harry Saltzman, mistakenly believed there to be a copyright on chess games, so they had the pawns removed from the board.” Met als gevolg dat er in de Bond-partij ’n “gat” ontstond; in de film heeft zwart een ontsnappings-mogelijkheid: schaak met de dame op c5,- hiervan maakt zwarty echter geen gebruik. (Ook Tim Krabbé heeft hierover geschreven.)
