Je hoeft niet goed te spelen om toch te winnen. Dat bewees Ajax al tegen de Spurs in de halve finale van de Champions League. Maar Ajax zou natuurlijk nooit zover gekomen zijn als ze eerder niet prachtig spel op de mat hadden gelegd. Zo is het eigenlijk ook bij het schaken, je kunt niet elke ronde schitteren. Soms moet je gewoon praktisch je partij uitspelen, omdat anders dat roofdier aan de andere kant een halve of hele kluif van je bord vreet.
Concreet en praktisch spelen, dat kan Khoi Pham als de beste. De Amsterdammer ging tegen Roger Labruyere in het middenspel ietwat gekunsteld damesruil uit de weg. Khoi deed dat wel met een goede reden. Hij had namelijk gezien dat Rogers koning op b7 een stuk minder veilig stond dan zijn eigen vorst op g1, en dan is dames op het bord houden meestal het devies. Natuurlijk is de ratingfavoriet in deze groep ook tactisch behoorlijk bij de pinken, zoals bleek uit het prachtige 28. Lxd6!. Daarna was het bekeken, want wat overbleef was een dame tegen toren plus paard. De vorstin heerste soeverein over het bord en op zet 46 kon het punt worden bijgeschreven. In de vijfde ronde leek Khoi dus meer op het Ajax tegen Real Madrid dan op het Ajax tegen Tottenham.
Kasper Bleeker en Romayn Brandsma toverden op bord 2 een hoofdvariant van het Schots op het bord. Wit had de toren plus twee stukken en zwart de twee torens met een pionnetje meer. Dat is meestal in het voordeel van de stukken, maar als je die twee torens op de tweede rij toelaat, kan dat zeer onprettig zijn. Ik heb weleens iemand de vergelijking horen maken met twee varkens die de hele boel kaalvreten, en zo voelt dat ook een beetje voor het lijdend voorwerp. Die twee torens kunnen remise maken wanneer ze willen, en houden bovendien de witte koning en stukken in bedwang. Kasper had eigenlijk voor de 30ste zet al last van een van de vervelendste kwalen in het schaakspel: zugzwang. Zoals vrijwel altijd bij zetdwang kon Romayn kiezen tussen veel verschillende opties. Hij koos voor stukwinst. Vervolgens wikkelde hij professioneel af naar het eindspel van toren plus twee pionnen tegen toren. Kasper stribbelde nog even tegen, maar het technisch gewonnen eindspel bleek ook in praktijk winnend te zijn.
In de partij tussen Ciro Catalan en Timo Yeh was er lang sprake van een dynamisch evenwicht, totdat Ciro zijn aanval iets overschatte en een loper weggaf. Dat bleek na dameruil genoeg voor Timo om de partij te beslissen. De Leidenaar is als twaalfde geplaatst in de groep, maar begint zich steeds nadrukkelijker te profileren als een serieuze outsider.
Loek van der Hagen moest na de partij uit ronde 4 tegen Khoi het nu opnemen tegen die andere topper: Eline Roebers. Nadat Loek in de vorige ronde een zet vergat te spelen in een theoretisch scherpe Najdorf had hij nu opnieuw wit en werd hij – denk ik – verrast door de ietwat onorthodoxe Owens Defense (1.e4 b6). Direct overboord die theorie, weg met de voorbereiding en gewoon lekker schaken. Dat kunnen Eline en Loek beide natuurlijk heel goed en ze maakten er een fraai duel van. Loek verloor na dameruil een kwaliteit en de toren van Eline deed vervolgens zijn werk. Loek probeerde nog een pat-truck, maar daar trapte de Amsterdamse niet in: 0-1.
Vanaf bord 5 zien we het ruime peloton met schakers met een score van 50%. Deze spelers weten dat als ze nog een serieuze gooi naar de titel willen doen – en wie droomt daar niet van? – je nu echt partijen moet gaan winnen. Daniel Kutchoukov en Leandro Slagboom slaagden daar niet in en moesten genoegen nemen met een puntendeling. Daniel forceerde in een iets mindere positie op slimme wijze eeuwig schaak.
Het is nog niet het toernooi van Nanne van Foreest. Aan talent ontbreekt het de tweelingbroer van Machteld niet, maar we zien hem vaker rondlopen dan achter het bord zitten. En als hij dan zit, speelt hij uit de vuist weg de eerste de beste zet die hem goeddunkt. Hij zou wat vaker op zijn handen moeten zitten, zoals de Engelse zeggen, dan zou hij veel meer potjes winnen. In de vijfde ronde speelde hij al iets geduldiger, maar dat mocht niet baten. Nadat zijn tegenstander Alan Bakija de storm van Nanne had weerstaan truckte hij de Groninger en snaaide diens dame.
Ook op de lagere borden worden prachtige partijen gespeeld bij de C-Jeugd. Lorin Arnold liet er tegen Vincent Tiggelman geen gras over groeien en dirigeerde al zijn stukken in de richting van de vijandelijke koning. ‘Caveman chess’ of een diep doorgerekende variant? Veel maakt het niet uit, want het klassieke offer op h7 resulteerde in ondekbaar mat. Een modelpartij van Alphenaar Lorin.
In de overige vier rondes zullen we zien wie zijn vorm vast kan houden en wie kan gaan stunten. Zijn er outsiders die de favorietenrol kunnen gaan claimen, net als Ajax? We gaan het zien. Donderdag een dubbelle ronde, en dus een belangrijke dag!